Có phải chỉ vì giá rẻ?
Theo Quyết định số 51/2011/QĐ-TTg, Thủ tướng Chính phủ đã ký ban hành ngày 12/9/2011 quy định danh mục phương tiện, thiết bị phải dán nhãn năng lượng, áp dụng mức hiệu suất năng lượng tối thiểu và lộ trình thực hiện nhằm thi hành Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả. Trong đó có nêu rõ, từ ngày 1/1/2013, cấm nhập khẩu, sản xuất và lưu thông loại đèn tròn (đèn sợi đốt) có công suất lớn hơn 60W.
Vậy mà có mặt vào buổi tối ngày 14/1/2013, tại chợ hoa đêm Quảng Bá, đường Âu Cơ, quận Tây Hồ - Hà Nội, chúng tôi vẫn gặp cảnh cả trăm chiếc bóng đèn sợi đốt có công suất từ 100 – 200 W/bóng đang được thắp sáng để phục vụ việc kinh doanh hoa của những chủ cửa hàng tại chợ.
 |
|
Hàng trăm chiếc bóng đèn sợi đốt vẫn được thắp sáng vào mỗi tối tại chợ hoa đêm Quảng Bá (Hà Nội) - Ảnh: Ngọc Tuấn. |
Mỗi quầy hoa ở đây rộng chưa đến 2m², nhưng có tới 3-4 chiếc bóng đèn sợt đốt được bật. Chị Nguyễn Thị Ngân, chủ một quầy hoa tại chợ cho biết: “Đèn sợi đốt cho ánh sáng thật và khi sử dụng để chiếu sáng thì màu sắc các bông hoa sẽ đậm và đẹp hơn. Bóng đèn huỳnh quang thì không được vậy nên tôi không sử dụng. Hơn nữa, vì mùa đông trời lạnh nên sử dụng bóng đèn sợi đốt sẽ bớt giá rét. Quan trọng hơn nữa là đèn sợt đốt có giá rẻ hơn nhiều so với các loại đèn khác”.
Chợ hoa Quáng Bá không phải là khu vực duy nhất sử dụng nhiều bóng đèn sợi đốt. Một số khu chợ đêm khác như Phùng Khoang, Dịch Vọng.. tình trạng cũng tương tự. Dễ thấy hơn cả là ở các hộ gia đình, các cửa hàng nhỏ việc sử dụng loại thiết bị chiếu sáng này còn rất phổ thông.
Anh Trần Đức Trung, chủ một cửa hàng ăn uống tại chợ Phùng Khoang cho biết: “Bóng đèn sợi đốt dễ sử dụng, dễ thay thế mà giá chỉ có vài nghìn, hỏng là thay được luôn mà không cần phải lựa chọn. Cửa hàng của tôi cũng chỉ sử dụng có 2 bóng, giờ thay thế cũng chẳng tiết kiệm thêm được bao nhiêu”.
Anh Trung cũng kể rằng, thời gian trước anh cũng dùng bóng đèn huỳnh quang. Thế nhưng vì mua phải hàng giả nên chỉ được vài tuần là hỏng, từ đó, anh trở lại sử dụng bóng sợi đốt.
Tại các cửa hành kinh doanh bóng đèn trên đường Trần Phú – Hà Nội, các hộ kinh doanh vẫn bán bóng đèn sợi đốt cùng các bóng đèn loại khác. Chị Nguyễn Tuyết Nhung, chủ một cừa hàng trên phố này cho biết: “Vẫn có khách đến mua bóng đèn sợi đốt về dùng, nên chúng tôi vẫn nhập hàng để bán. Nhưng lượng khách mua bóng đèn này cũng không nhiều”. Khi được hỏi "chị nhập hàng này ở đâu?" thì chị Nhung không trả lời.
Có thể thấy rằng, sau một thời gian dài sử dụng, đa số người dân vẫn cho rằng bóng đèn sợi đốt cho ánh sáng vàng và không chói mắt. Mặt hàng này dễ sử dụng, tìm mua và giá cả phải chăng nên phù hợp với đại đa số người dân. Một số hộ gia đình vùng nông thôn còn sử dụng loại đèn này phục vụ công việc sản xuất: Ấp trứng gia cầm, sưởi ấm chuồng trại gia súc… nên rất khó thay thế.
Đánh "mạnh" vào tâm lý tiết kiệm tiền điện
Mặc dù có nhiều lý do được đưa ra cho việc sử dụng bóng đèn sợi đốt nhưng lý do chính vẫn là do giá thành. Một chiếc bóng đèn sợi đốt có giá từ 6-10.000 đồng, còn bóng đèn compact thì đắt hơn từ 5-8 lần con số đó. Vậy nên với những hộ gia đình đang sử dụng bóng đèn sợi đốt với số lượng lớn thì việc đồng loạt thay thế sang bóng đèn compact sẽ tiêu tốn một khoản tiền không nhỏ.
Nhận xét về vấn đề này, Theo ông Hồ Quỳnh Hưng – Chủ tịch HĐQT, Tổng giám đốc – Công ty CP Bóng đèn Điện Quang cho rằng, Nhà nước cần có chính sách hỗ trợ để người dân tại các vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa, thu nhập thấp có điều kiện sử dụng bóng đèn compact thay thế cho bóng đèn sợi đốt cũng như cần tuyên truyền nhiều hơn nữa những lợi ích của việc sử dụng đèn compact. Những năm qua, chương trình đổi miễn phí bóng đèn sợi đốt lấy đèn compact của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) đã phát huy hiệu quả cao.
Từ năm 2012, Công ty cũng đã dừng sản xuất bóng đèn sợi đốt từ năm 2012. Thời gian tới, Điện Quang sẽ cùng với EVN tăng cường công tác tuyên truyền về lợi ích của việc sử dụng bóng đèn compact và các loại bóng đèn khác cho hiệu suất cao để người dân tiến dần tới việc không còn sử dụng bóng đèn sợi đốt.
 |
|
Từ nhiều năm nay các chủ hộ kinh doanh tại chợ đêm Đồng Xuân (Hà Nội) đã sử dụng bóng đèn tiết kiệm điện compact phục vụ việc chiếu sáng - Ảnh: Ngọc Tuấn. |
Bên cạnh những nỗ lực của các doanh nghiệp, thì các điện lực ở các địa phương cũng cần tích cực phối hợp cùng chính quyền, nhân dân đẩy mạnh hơn nữa việc tuyên truyền tính năng tiết kiệm điện của đèn huỳnh quang để hướng người dân vào việc sử dụng loại đèn này, thay vì sử dụng bóng đèn sợi đốt.
Ông Chu Văn Thống – Phó GĐ Sở Công Thương tỉnh Bắc Kạn cho biết, thời gian qua, Sở đã phối hợp với Điện lực Bắc Kạn tổ chức tuyên truyền đến nhiều đơn vị và người dân về việc sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, trong đó có việc thực hiện thay thế và loại bỏ sử dụng bóng đèn sợi đốt. Thời gian tới, Sở Công Thương Bắc Kạn sẽ kết hợp với các đoàn thể khác trong tỉnh tích cực làm công tác này hơn nữa, đặc biệt sẽ nhấn mạnh về những lợi ích của việc sử dụng bóng đèn compact tiết kiệm điện.